ΠΛΑΤΥΠΟΔΙΑ


Η πλατυποδία και η αντιμετώπισή της




Η πλατυποδία είναι η πιο συνηθισμένη αιτία επίσκεψης ενός παιδιού στον ορθοπαιδικό, ενώ οι περισσότεροι γονείς, φθάνουν στο ιατρείο ανήσυχοι, πιστεύοντας ότι η πλατυποδία θα προκαλέσει πόνο κατά την εφηβική και ενήλικη ζωή ή ότι αποτελεί προάγγελο άλλων συστηματικών μυοσκελετικών παθήσεων.


Είναι απαραίτητη η θεραπευτική παρέμβαση κι αν ναι, πότε;

Ποιός είναι ο θεραπευτικός στόχος των ειδικών παπουτσιών και των ορθοπαιδικών πελμάτων;

Ποιά είναι η φυσική πορεία και η εξέλιξη της πλατυποδίας; 


Τα δύο είδη πλατυποδίας

Έχουν περιγραφεί δύο είδη πλατυποδίας:

• Η χαλαρή ή εύκαμπτη πλατυποδία, κατά την οποία η εξάλειψη της ποδικής καμάρας είναι εμφανής μόνο κατά την όρθια στάση και κατά την βάδιση. Φαίνεται να είναι η αντανάκλαση μιας γενικευμένης συνδεσμικής χαλαρότητας. 

• Η δύσκαμπτη ή σκληρή πλατυποδία, κατά την οποία η εξάλειψη της ποδικής καμάρας παραμένει σταθερή χωρίς να μεταβάλλεται ανάλογα με τον αν φορτίζεται ή όχι το σκέλος. Οφείλεται συνήθως σε ανωμαλίες ή παθήσεις των οστών του ταρσού (συνοστέωση των οστών του ταρσού, συγγενής κάθετος αστράγαλος κ.τ.λ).

Στην βιβλιογραφία αναφέρεται επίσης και η αντισταθμιστική πλατυποδία. Πρόκειται για δευτεροπαθή παραμόρφωση, οφείλεται δηλαδή σε κάποια άλλη διαταραχή, όπως βράχυνση αχίλλειου τένοντα.

Η απουσία ποδικής καμάρας στα νεογέννητα είναι φυσιολογική (80-90% στις Η.Π.Α, παρόμοια αποτελέσματα από μελέτες σε άλλες χώρες). Οφείλεται στη γενικευμένη χαλαρότητα των συνδέσμων επομένως και αυτών του ποδιού καθώς και στο ευμέγεθες λιπώδες σώμα στο πέλμα τους. 

Η εύκαμπτη (χαλαρή) πλατυποδία είναι πολύ συχνή. Περίπου το 90% των παιδιών έχει κάποιας μορφής πλατυποδία, που διορθώνεται καθώς μεγαλώνουν, έτσι ώστε, στην ηλικία των 10 ετών μόνο το 4% να έχει ακόμα πλατυποδία. Η λειτουργία των μυών αλλά και των αρθρώσεων στην περιοχή είναι άριστη. Επομένως, η χαλαρή πλατυποδία είναι μια φυσιολογική παραλλαγή στον άκρο πόδα, και όχι μια παραμόρφωση. Συνήθως είναι ασυπτωματική. 



Τα συμπτώματα

Ωστόσο μερικές φορές, σπάνια, τα άτομα με χαλαρή, εύκαμπτη πλατυποδία αναφέρουν:

• Πόνο στη φτέρνα, στην ποδική καμάρα, στον αστράγαλο και στο έξω τμήμα του ποδιού (5ο μετατάρσιο)

• Στροφή του αστραγάλου προς τα μέσα 

• Εύκολη κόπωση κατά τις αθλητικές δραστηριότητες.



Οι εξετάσεις

Σε μεγαλύτερα παιδιά άνω των 10 ετών που ασχολούνται με αθλητικές δραστηριότητες είναι απαραίτητο η κλινική εξέταση να συμπληρώνεται με στατικό αλλά κυρίως με δυναμικό πελματογράφημα. Πρόκειται για μια ειδική αναίμακτη, ανώδυνη και χωρίς ακτινοβολία εξέταση κατά την οποία το παιδί στέκεται και κατόπιν βαδίζει σε ένα δυναμοδάπεδο με αισθητήρες πίεσης. (Σκοπός αυτής της εξέτασης είναι ανάλυση της βάδισης, η καταγραφή των δυνάμεων και των πιέσεων στο πόδι κατά την βάδιση, και η κατασκευή ορθοτικών εξατομικευμένων πελμάτων όπου αυτό κρίνεται απαραίτητο.

Ακτινογραφίες δεν είναι αναγκαίες για ασυμπτωματική, χαλαρή πλατυποδία. Στην παθολογική πλατυποδία που συνήθως είναι δύσκαμπτη και επώδυνη χρειάζονται ακτινογραφίες πρόσθιο-οπίσθιες σε όρθια θέση, πλαγιές και λοξές. Χρήσιμες είναι επίσης, σε ορισμένες περιπτώσεις, η αξονική τομογραφία και το σπινθηρογράφημα των οστών. 



Δεν χρειάζεται θεραπεία όταν...

Παιδιά με χαλαρή ασυμπτωματική πλατυποδία δεν χρειάζονται καμία θεραπεία. Το μόνο που χρειάζεται είναι να αφιερώσει κανείς λίγο χρόνο για να καθησυχάσει τους γονείς εξηγώντας τους ότι η παραμόρφωση θα διορθωθεί, αλλά ακόμα και αν δεν διορθωθεί πλήρως είναι απίθανο να προκαλέσει οποιοδήποτε πρόβλημα στο μέλλον. Φυσιολογικά παιδιά έχουν διαφορετικό ανάστημα (ύψος), φυσιολογικά παιδιά μπορούν να έχουν διαφορετικό ύψος στην ποδική τους καμάρα. 



Τα ειδικά παπούτσια δεν βοηθούν

Οπως εξηγεί ο γιατρός, όσον αφορά τα ειδικά υποδήματα, το μόνο που κάνουν είναι να αλλάζουν τον τρόπο βάδισης, δεν επηρεάζουν την εξέλιξη της πλατυποδίας (δεν διορθώνουν, ούτε προστατεύουν), ενώ και τα παιδιά αισθάνονται άβολα μέσα σ’ αυτά. Αντίθετα υπάρχουν αναφορές ότι παιδιά που δεν φορούν ή φορούν ανοικτά υποδήματα έχουν χαμηλότερα ποσοστά πλατυποδίας από παιδιά που φορούν οποιαδήποτε ειδικά υποδήματα. Το κλειστό παπούτσι καθυστερεί την φυσιολογική ανάπτυξη, την εξέλιξη του ποδιού. Προτρέπουμε τους γονείς να γυμνάζουν τους μύες του ποδιού με διατατικές ασκήσεις αφήνοντας τα παιδιά να περπατούν ξυπόλυτα, ή να στέκονται πάνω στα δάκτυλα του ποδιού.

Η χρήση των εξατομικευμένων πελμάτων ειδικής κατασκευής, ωστόσο έχει θέση σε παιδιά που παρουσιάζουν πόνο, σε παιδιά υπέρβαρα, και τέλος σε αυτά που έχουν έντονη αθλητική δραστηριότητα (ποδόσφαιρο, μπάσκετ κ.τ.λ) ελαχιστοποιώντας την πιθανότητα τραυματισμού.

Η φυσικοθεραπεία με διατατικές ασκήσεις έχει ένδειξη στις περιπτώσεις που η πλατυποδία οφείλεται σε βραχύ αχίλλειο τένοντα (το παιδί δεν μπορεί να βαδίσει πατώντας μόνο στις φτέρνες). 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου